ಆಲಿಸಿ: ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ- ನಿತ್ಯ ಪಾರಾಯಣ- ಅಯೋಧ್ಯಾ ಕಾಂಡ 2ನೇ ಸರ್ಗ
ದ್ವಿತೀಯಃ ಸರ್ಗಃ
ಮಹಾಸಭೆಯಲ್ಲಿ ದಶರಥನು ಶ್ರೀರಾಮನಿಗೆ ಯೌವರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದುದು; ಸಭಾಸದರ ಅನುಮೋದನೆ.
ಪ್ಲವನಾಮ ಸಂವತ್ಸರದ ಶ್ರೀರಾಮನವಮಿಯ ಪುಣ್ಯದಿನದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಪರ್ಯಂತ ನಡೆಯುವ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ಪಾರಾಯಣ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಉಪಯುಕ್ತ ಪಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟ್‌ ಸಹಭಾಗಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
Tags: #ValmikiRamayana #Ramayana #ರಾಮಾಯಣ_ನಿತ್ಯಪಾರಾಯಣ
ತತಃ ಪರಿಷದಂ ಸರ್ವಾಮಾಮನ್ತ್ರ್ಯ ವಸುಧಾಧಿಪಃ।
ಹಿತಮುದ್ಧರ್ಷಣಂ ಚೈವಮುವಾಚ ಪ್ರಥಿತಂ ವಚಃ।।2.2.1।।
ದುನ್ದುಭಿಸ್ವನಕಲ್ಪೇನ ಗಮ್ಭೀರೇಣಾನುನಾದಿನಾ।
ಸ್ವರೇಣ ಮಹತಾ ರಾಜಾ ಜೀಮೂತ ಇವ ನಾದಯನ್।।2.2.2।।
ರಾಜಲಕ್ಷಣಯುಕ್ತೇನ ಕಾನ್ತೇನಾನುಪಮೇನ ಚ।
ಉವಾಚ ರಸಯುಕ್ತೇನ ಸ್ವರೇಣ ನೃಪತಿರ್ನೃಪಾನ್।।2.2.3।।
ವಿದಿತಂ ಭವತಾಮೇತದ್ಯಥಾ ಮೇ ರಾಜ್ಯಮುತ್ತಮಮ್।
ಪೂರ್ವಕೈರ್ಮಮ ರಾಜೇನ್ದ್ರೈಸ್ಸುತವತ್ಪರಿಪಾಲಿತಮ್।।2.2.4।।
ಸೋಽಹಮಿಕ್ಷ್ವಾಕುಭಿ ಸ್ಸರ್ವೈರ್ನರೇನ್ದ್ರೈಃ ಪರಿಪಾಲಿತಮ್।
ಶ್ರೇಯಸಾ ಯೋಕ್ತುಕಾಮೋಽಸ್ಮಿ ಸುಖಾರ್ಹಮಖಿಲಂ ಜಗತ್।।2.2.5।।
ಮಯಾಪ್ಯಾಚರಿತಂ ಪೂರ್ವೈಃ ಪನ್ಥಾನಮನುಗಚ್ಛತಾ।
ಪ್ರಜಾ ನಿತ್ಯಮನಿದ್ರೇಣ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಭಿರಕ್ಷಿತಾಃ।।2.2.6।।
ಇದಂ ಶರೀರಂ ಕೃತ್ಸ್ನಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಚರತಾ ಹಿತಮ್।
ಪಾಣ್ಡುರಸ್ಯಾಽತಪತ್ರಸ್ಯಚ್ಛಾಯಾಯಾಂ ಜರಿತಂ ಮಯಾ।।2.2.7।।
ಪ್ರಾಪ್ಯ ವರ್ಷಸಹಸ್ರಾಣಿ ಬಹೂನ್ಯಾಯೂಂಷಿ ಜೀವತಃ।
ಜೀರ್ಣಸ್ಯಾಸ್ಯ ಶರೀರಸ್ಯ ವಿಶ್ರಾನ್ತಿಮಭಿರೋಚಯೇ।।2.2.8।।
ರಾಜಪ್ರಭಾವಜುಷ್ಟಾಂ ಹಿ ದುರ್ವಹಾಮಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯೈಃ।
ಪರಿಶ್ರಾನ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಗುರ್ವೀಂ ಧರ್ಮಧುರಂ ವಹನ್।।2.2.9।।
ಸೋಽಹಂ ವಿಶ್ರಮಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಪುತ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಜಾಹಿತೇ।
ಸನ್ನಿಕೃಷ್ಟಾನಿಮಾನ್ಸರ್ವಾನನುಮಾನ್ಯ ದ್ವಿಜರ್ಷಭಾನ್।।2.2.10।।
ಅನುಜಾತೋ ಹಿ ಮಾಂ ಸರ್ವೈರ್ಗುಣೈರ್ಜ್ಯೇಷ್ಠೋ ಮಮಾತ್ಮಜಃ।
ಪುರನ್ದರಸಮೋ ವೀರ್ಯೇ ರಾಮಃ ಪರಪುರಞ್ಜಯಃ।।2.2.11।।
ತಂ ಚನ್ದ್ರಮಿವ ಪುಷ್ಯೇಣ ಯುಕ್ತಂ ಧರ್ಮಭೃತಾಂ ವರಮ್।
ಯೌವರಾಜ್ಯೇ ನಿಯೋಕ್ತಾಽಸ್ಮಿ ಪ್ರೀತಃ ಪುರುಷಪುಙ್ಗವಮ್।।2.2.12।।
ಅನುರೂಪಸ್ಸ ವೈ ನಾಥೋ ಲಕ್ಷ್ಮೀವಾನ್ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾಗ್ರಜಃ।
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪಿ ನಾಥೇನ ಯೇನ ಸ್ಯಾನ್ನಾಥವತ್ತರಮ್।।2.2.13।।
ಅನೇನ ಶ್ರೇಯಸಾ ಸದ್ಯಸ್ಸಂಯೋಜ್ಯೈವಮಿಮಾಂ ಮಹೀಮ್।
ಗತಕ್ಲೇಶೋ ಭವಿಷ್ಯಾಮಿ ಸುತೇ ತಸ್ಮಿನ್ನಿವೇಶ್ಯ ವೈ।।2.2.14।।
ಯದಿದಂ ಮೇಽನುರೂಪಾರ್ಥಂ ಮಯಾ ಸಾಧು ಸುಮನ್ತ್ರಿತಮ್।
ಭವನ್ತೋ ಮೇಽನುಮನ್ಯನ್ತಾಂ ಕಥಂ ವಾ ಕರವಾಣ್ಯಹಮ್।।2.2.15।।
ಯದ್ಯಪ್ಯೇಷಾ ಮಮ ಪ್ರೀತಿರ್ಹಿತಮನ್ಯದ್ವಿಚಿನ್ತ್ಯತಾಮ್।
ಅನ್ಯಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥಚಿನ್ತಾ ಹಿ ವಿಮರ್ದಾಭ್ಯಧಿಕೋದಯಾ।।2.2.16।।
ಇತಿ ಬ್ರುವನ್ತಂ ಮುದಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯನನ್ದನ್ನೃಪಾ ನೃಪಮ್।
ವೃಷ್ಟಿಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೇಘಂ ನರ್ದನ್ತ ಇವ ಬರ್ಹಿಣಃ।।2.2.17।।
ಸ್ನಿಗ್ಧೋಽನುನಾದೀ ಸಂಜಜ್ಞೇ ತತ್ರ ಹರ್ಷಸಮೀರಿತಃ।
ಜನೌಘೋದ್ಘುಷ್ಟಸನ್ನಾದೋ ವಿಮಾನಂ ಕಮ್ಪಯನ್ನಿವ।।2.2.18।।
ತಸ್ಯ ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿದುಷೋ ಭಾವಮಾಜ್ಞಾಯ ಸರ್ವಶಃ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಜನಮುಖ್ಯಾಶ್ಚ ಪೌರಜಾನಪದೈ ಸ್ಸಹ।।2.2.19।।
ಸಮೇತ್ಯ ಮನ್ತ್ರಯಿತ್ವಾ ತು ಸಮತಾಗತಬುದ್ಧಯಃ।
ಊಚುಶ್ಚ ಮನಸಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವೃದ್ಧಂ ದಶರಥಂ ನೃಪಮ್।।2.2.20।।
ಅನೇಕವರ್ಷಸಾಹಸ್ರೋ ವೃದ್ಧಸ್ತ್ವಮಸಿ ಪಾರ್ಥಿವ।
ಸ ರಾಮಂ ಯುವರಾಜಾನಮಭಿಷಿಞ್ಚಿಸ್ವ ಪಾರ್ಥಿವಮ್।।2.2.21।।
ಇಚ್ಛಾಮೋ ಹಿ ಮಹಾಬಾಹುಂ ರಘುವೀರಂ ಮಹಾಬಲಮ್।
ಗಜೇನ ಮಹತಾಽಯಾನ್ತಂ ರಾಮಂ ಛತ್ರಾವೃತಾನನಮ್।।2.2.22।।
ಇತಿ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ತೇಷಾಂ ಮನಃಪ್ರಿಯಂ।
ಅಜಾನನ್ನಿವ ಜಿಜ್ಞಾಸುರಿದಂ ವಚನಮಬ್ರವೀತ್।।2.2.23।।
ಶ್ರುತ್ವೈವ ವಚನಂ ಯನ್ಮೇ ರಾಘವಂ ಪತಿಮಿಚ್ಛಥ।
ರಾಜಾನ ಸ್ಸಂಶಯೋಽಯಂ ಮೇ ಕಿಮಿದಂ ಬ್ರೂತ ತತ್ತ್ವತಃ।।2.2.24।।
ಕಥಂ ನು ಮಯಿ ಧರ್ಮೇಣ ಪೃಥಿವೀಮನುಶಾಸತಿ।
ಭವನ್ತೋ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛನ್ತಿ ಯುವರಾಜಂ ಮಮಾತ್ಮಜಮ್।।2.2.25।।
ತೇ ತಮೂಚುರ್ಮಹಾತ್ಮಾನಂ ಪೌರಜಾನಪದೈಸ್ಸಹ।
ಬಹವೋ ನೃಪ ಕಲ್ಯಾಣಾ ಗುಣಾಃ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸನ್ತಿ ತೇ।।2.2.26।।
ಗುಣಾನ್ ಗುಣವತೋ ದೇವ ದೇವಕಲ್ಪಸ್ಯ ಧೀಮತಃ।
ಪ್ರಿಯಾನಾನನ್ದನಾನ್ಕೃತ್ಸ್ನಾನ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮೋಽದ್ಯ ತಾನ್ ಶೃಣು।।2.2.27।।
ದಿವ್ಯೈರ್ಗುಣೈಶ್ಶಕ್ರಸಮೋ ರಾಮಸ್ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಃ।
ಇಕ್ಷ್ವಾಕುಭ್ಯೋಽಪಿ ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಹ್ಯತಿರಿಕ್ತೋ ವಿಶಾಂಪತೇ।।2.2.28।।
ರಾಮ ಸ್ಸತ್ಪುರುಷೋ ಲೋಕೇ ಸತ್ಯಧರ್ಮಪರಾಯಣಃ।
ಸಾಕ್ಷಾದ್ರಾಮಾದ್ವಿನಿರ್ವೃತ್ತೋ ಧರ್ಮಶ್ಚಾಪಿ ಶ್ರಿಯಾ ಸಹ।।2.2.29।।
ಪ್ರಜಾಸುಖತ್ತ್ವೇ ಚನ್ದ್ರಸ್ಯ ವಸುಧಾಯಾಃ ಕ್ಷಮಾಗುಣೈಃ।
ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಬೃಹಸ್ಪತೇಸ್ತುಲ್ಯೋ ವೀರ್ಯೇ ಸಾಕ್ಷಾಚ್ಛಚೀಪತೇಃ।।2.2.30।।
ಧರ್ಮಜ್ಞ ಸ್ಸತ್ಯಸನ್ಧಶ್ಚ ಶೀಲವಾನನಸೂಯಕಃ।
ಕ್ಷಾನ್ತ ಸ್ಸಾನ್ತ್ವಯಿತಾ ಶ್ಲಕ್ಷ್ಣಃ ಕೃತಜ್ಞೋ ವಿಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯಃ।।2.2.31।।
ಮೃದುಶ್ಚ ಸ್ಥಿರಚಿತ್ತಶ್ಚ ಸದಾ ಭವ್ಯೋಽನಸೂಯಕಃ।
ಪ್ರಿಯವಾದೀ ಚ ಭೂತಾನಾಂ ಸತ್ಯವಾದೀ ಚ ರಾಘವಃ।।2.2.32।।
ಬಹುಶ್ರುತಾನಾಂ ವೃದ್ಧಾನಾಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಮುಪಾಸಿತಾ।
ತೇನಾಸ್ಯೇಹಾಽತುಲಾ ಕೀರ್ತಿರ್ಯಶಸ್ತೇಜಶ್ಚ ವರ್ಧತೇ।।2.2.33।।
ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಸರ್ವಾಸ್ತ್ರೇಷು ವಿಶಾರದಃ।
ಸಮ್ಯಗ್ವಿದ್ಯಾವ್ರತಸ್ನಾತೋ ಯಥಾವತ್ಸಾಙ್ಗವೇದವಿತ್।।2.2.34।।
ಗಾನ್ಧರ್ವೇ ಚ ಭುವಿ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ಬಭೂವ ಭರತಾಗ್ರಜಃ।
ಕಲ್ಯಾಣಾಭಿಜನ ಸ್ಸಾಧುರದೀನಾತ್ಮಾ ಮಹಾಮತಿಃ।।2.2.35।।
ದ್ವಿಜೈರಭಿವಿನೀತಶ್ಚ ಶ್ರೇಷ್ಠೈರ್ಧರ್ಮಾರ್ಥನೈಪುಣೈಃ।
ಯದಾ ವ್ರಜತಿ ಸಙ್ಗ್ರಾಮಂ ಗ್ರಾಮಾರ್ಥೇ ನಗರಸ್ಯ ವಾ।।2.2.36।।
ಗತ್ವಾ ಸೌಮಿತ್ರಿಸಹಿತೋ ನಾಽವಿಜಿತ್ಯ ನಿವರ್ತತೇ।
ಸಙ್ಗ್ರಾಮಾತ್ಪುನರಾಗಮ್ಯ ಕುಞ್ಜರೇಣ ರಥೇನ ವಾ।2.2.37।।
ಪೌರಾನ್ ಸ್ವಜನವನ್ನಿತ್ಯಂ ಕುಶಲಂ ಪರಿಪೃಚ್ಛತಿ।।
ಪುತ್ರೇಷ್ವಗ್ನಿಷು ದಾರೇಷು ಪ್ರೇಷ್ಯಶಿಷ್ಯಗಣೇಷು ಚ।2.2.38।।
ನಿಖಿಲೇನಾನುಪೂರ್ವ್ಯಾಚ್ಚ ಪಿತಾಪುತ್ರಾನಿವೌರಸಾನ್।।
ಶುಶ್ರೂಷನ್ತೇ ಚ ವ ಶ್ಶಿಷ್ಯಾಃ ಕಚ್ಚಿತ್ಕರ್ಮಸು ದಂಶಿತಾಃ।।2.2.39।।
ಇತಿ ನಃ ಪುರುಷವ್ಯಾಘ್ರ ಸ್ಸದಾ ರಾಮೋಽಭಿಭಾಷತೇ।
ವ್ಯಸನೇಷು ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಭೃಶಂ ಭವತಿ ದುಃಖಿತಃ।।2.2.40।।
ಉತ್ಸವೇಷು ಚ ಸರ್ವೇಷು ಪಿತೇವ ಪರಿತುಷ್ಯತಿ।
ಸತ್ಯವಾದೀ ಮಹೇಷ್ವಾಸೋ ವೃದ್ಧಸೇವೀ ಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯಃ।।2.2.41।।
ಸ್ಮಿತಪೂರ್ವಾಭಿಭಾಷೀ ಚ ಧರ್ಮಂ ಸರ್ವಾತ್ಮನಾ ಶ್ರಿತಃ।
ಸಮ್ಯಗ್ಯೋಕ್ತಾ ಶ್ರೇಯಸಾಂ ಚ ನ ವಿಗೃಹ್ಯ ಕಥಾರುಚಿಃ।।2.2.42।।
ಉತ್ತರೋತ್ತರಯುಕ್ತೌ ಚ ವಕ್ತಾ ವಾಚಸ್ಪತಿರ್ಯಥಾ।
ಸುಭ್ರೂರಾಯತ ತಾಮ್ರಾಕ್ಷ ಸ್ಸಾಕ್ಷಾದ್ವಿಷ್ಣುರಿವ ಸ್ವಯಮ್।।2.2.43।।
ರಾಮೋ ಲೋಕಾಭಿರಾಮೋಽಯಂ ಶೌರ್ಯವೀರ್ಯಪರಾಕ್ರಮೈಃ।
ಪ್ರಜಾಪಾಲನತತ್ತ್ವಜ್ಞೋ ನ ರಾಗೋಪಹತೇನ್ದ್ರಿಯಃ।।2.2.44।।
ಶಕ್ತಸ್ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಮಪ್ಯೇಕೋ ಭೋಕ್ತುಂ ಕಿನ್ನು ಮಹೀಮಿಮಾಮ್।
ನಾಸ್ಯ ಕ್ರೋಧಃ ಪ್ರಸಾದಶ್ಚ ನಿರರ್ಥೋಽಸ್ತಿ ಕದಾಚನ।।2.2.45।।
ಹನ್ತ್ಯೇವ ನಿಯಮಾದ್ವಧ್ಯಾನವಧ್ಯೇ ನ ಚ ಕುಪ್ಯತಿ।
ಯುನಕ್ತ್ಯರ್ಥೈಃ ಪ್ರಹೃಷ್ಟಶ್ಚ ತಮಸೌ ಯತ್ರ ತುಷ್ಯತಿ।।2.2.46।।
ಶಾನ್ತೈ ಸ್ಸರ್ವಪ್ರಜಾಕಾನ್ತೈಃ ಪ್ರೀತಿಸಞ್ಜನನೈರ್ನೃಣಾಮ್।
ಗುಣೈರ್ವಿರುರುಚೇ ರಾಮೋ ದೀಪ್ತ ಸ್ಸೂರ್ಯ ಇವಾಂಶುಭಿಃ।।2.2.47।।
ತಮೇವಂಗುಣಸಮ್ಪನ್ನಂ ರಾಮಂ ಸತ್ಯಪರಾಕ್ರಮಮ್।
ಲೋಕಪಾಲೋಪಮಂ ನಾಥಮಕಾಮಯತ ಮೇದಿನೀ।।2.2.48।।
ವತ್ಸಶ್ಶ್ರೇಯಸಿ ಜಾತಸ್ತೇ ದಿಷ್ಟ್ಯಾಽಸೌ ತವ ರಾಘವ।
ದಿಷ್ಟ್ಯಾ ಪುತ್ರಗುಣೈರ್ಯುಕ್ತೋ ಮಾರೀಚ ಇವ ಕಾಶ್ಯಪಃ।।2.2.49।।
ಬಲಮಾರೋಗ್ಯಮಾಯುಶ್ಚ ರಾಮಸ್ಯ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ।
ದೇವಾಸುರಮನುಷ್ಯೇಷು ಸಗನ್ಧರ್ವೋರಗೇಷು ಚ।।2.2.50।।
ಆಶಂಸತೇ ಜನಸ್ಸರ್ವೋ ರಾಷ್ಟ್ರೇ ಪುರವರೇ ತಥಾ।
ಆಭ್ಯನ್ತರಶ್ಚ ಬಾಹ್ಯಶ್ಚ ಪೌರಜಾನಪದೋ ಜನಃ।।2.2.51।।
ಸ್ತ್ರಿಯೋ ವೃದ್ಧಾಸ್ತರುಣ್ಯಶ್ಚ ಸಾಯಂ ಪ್ರಾತಸ್ಸಮಾಹಿತಾಃ।
ಸರ್ವಾನ್ ದೇವಾನ್ ನಮಸ್ಯನ್ತಿ ರಾಮಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಯಶಸ್ವಿನಃ।।2.2.52।।
ತೇಷಾಮಾಯಾಚಿತಂ ದೇವ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಸಮೃದ್ಧ್ಯತಾಮ್।
ರಾಮಮಿನ್ದೀವರಶ್ಯಾಮಂ ಸರ್ವಶತ್ರುನಿಬರ್ಹಣಮ್।।2.2.53।।
ಪಶ್ಯಾಮೋ ಯೌವರಾಜ್ಯಸ್ಥಂ ತವ ರಾಜೋತ್ತಮಾತ್ಮಜಮ್।
ತಂ ದೇವ ದೇವೋಪಮಮಾತ್ಮಜಂ ತೇ
ಸರ್ವಸ್ಯ ಲೋಕಸ್ಯ ಹಿತೇ ನಿವಿಷ್ಟಮ್।
ಹಿತಾಯ ನಃ ಕ್ಷಿಪ್ರಮುದಾರಜುಷ್ಟಂ
ಮುದಾಽಭಷೇಕ್ತುಂ ವರದ ತ್ವಮರ್ಹಸಿ।।2.2.54।।
ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಣ್ಡೇ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಸರ್ಗಃ।।
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿ